Xentire

Systemisch werk

We leven allemaal in systemen, zoals onze gezinnen, families, werkkringen, verenigingen en vriendengroepen. Veel van onze onbewuste overtuigingen, gedragingen en patronen vinden hun oorsprong in de systemen waarin we zijn opgegroeid. Deze patronen kan je in je huidige leven weer tegenkomen, bijvoorbeeld je relatie of je werk. Met familieopstellingen, onderdeel van het systemisch werk, kun je deze onbewuste patronen zichtbaar maken.

Een belangrijke grondlegger van het systemisch werk is Bert Hellinger. Hij ontwikkelde het systemisch werk voor familiesystemen (familieopstellingen) en later voor organisatiesystemen (organisatieopstellingen).

Familieopstelling

Een familieopstelling is een ruimtelijke weergave van een familiesysteem. Het doel van een opstelling is om inzicht te krijgen in symptomen en onbewuste dynamieken.

De opstelling start met een kort gesprek tussen de begeleider en de vraagsteller over het thema van de vraagsteller en zijn of haar gezin van herkomst. Daarna vraagt de begeleider de vraagsteller mensen te kiezen die voor zijn familieleden representant willen zijn. Deze representanten krijgen een plek in de ruimte.

In de opstelling geven de representanten informatie over hun waarnemingen in het systeem en de behoefte om te bewegen. Hierdoor wordt de onderliggende dynamiek in het systeem zichtbaar. Het systeem kan vervolgens met interventies weer in balans worden gebracht. 

Volgens Bert Hellinger bestaan er drie basisprincipes in systemen.

1. Binding: iedereen heeft recht op een plek in het systeem.
2. Ordening: alle plekken zijn geordend ten opzichte van elkaar.
3. Balans: geven en nemen zijn in evenwicht.

Als één van deze principes binnen een systeem (bijvoorbeeld gezin of werk) verstoord raakt, ontstaan er dynamieken. Dit is een beweging die erop gericht is het evenwicht in het systeem te herstellen.

Voorbeelden van dynamieken

• Iets voor een ander dragen binnen het systeem.
• Iemand volgen die binnen het systeem is uitgesloten of niet is erkend.
• Iemand neemt zijn eigen plaats in het systeem niet in.
• Iemand identificeert zich met een ideaal of een concept.

Dynamieken uiten zich door symptomen, waarmee we in het dagelijks leven worden geconfronteerd.

Voorbeelden van symptomen

• Angst
• Niet weten wat je wilt
• Onzekerheid
• Je belemmerd voelen
• Verdriet
• Niet jezelf kunnen zijn
• Onrust

Deze symptomen kun je ervaren in verschillende contexten als relatie, gezin, werk of vrienden. Een opstelling is erop gericht het systeem weer in balans te brengen en daarmee de symptomen weg te nemen.